Αντισυνταγματικές μεθοδεύσεις του ισχύοντος εκλογικού νόμου

ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΕΥΣΕΙΣ ΤΟΥ ΙΣΧΥΟΝΤΟΣ ΕΚΛΟΓΙΚΟΥ ΝΟΜΟΥ (Μερικές σκέψεις για προβληματισμό)

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΤΕΚΜΗΡΙΩΜΕΝΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΕΚΛΟΓΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ 6ης ΜΑΪΟΥ!!! (ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΠΕΓΙΑΔΗ - ΑΠΟΦΟΙΤΟΥ Δ.Π.Θ.)

Α. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις ,αλλά και το ρεύμα μετακινήσεων μεγάλου αριθμού ψηφοφόρων οι οποίοι ,σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, φαίνεται να εγκαταλείπουν τα μέχρι πρόσφατα κόμματα εξουσίας, αναδεικνύει μια ακόμα από τις μεθοδεύσεις του δικομματισμού να φαλκιδεύει τη λαϊκή βούληση και να καθιστά ακόμα και τις βουλευτικές εκλογές όχημα εξυπηρέτησης των άνομων συμφερόντων του. Ο ισχύων εκλογικός νόμος 3636/2008, ο οποίος τροποποίησε το ν. 3231/2004,σύμφωνα με τις ρυθμίσεις Παυλόπουλου, είναι μια ακόμα προσπάθεια του δικομματισμού να εδραιώσει την απόλυτη κυριαρχία του στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Και τούτο διότι εκτός από την αύξηση «μπόνους» 50 εδρών στο πρώτο κόμμα, το οποίο σύμφωνα με το διακαή πόθο του συντάκτη θα ήταν η ΝΔ ή στη χειρότερη περίπτωση το ΠΑΣΟΚ, διευκόλυνε σκανδαλωδώς την απόκτηση αυτοδυναμίας στο πρώτο σε ψήφους κόμμα, καθώς το όριο για την αυτοδυναμία μειώθηκε στο 40% περίπου και υπό προϋποθέσεις (μεγάλη συμμετοχή κομμάτων στη Βουλή) στο 36-37%! Επιπλέον δυσχέρανε ιδιαίτερα τις προεκλογικές συνεργασίες κομμάτων, καθώς η πρόσθετη παραχώρηση των 50 εδρών σε συνασπισμό συνεργαζόμενων κομμάτων προς διευκόλυνση σχηματισμού αυτοδύναμης κυβέρνησης, λαμβάνει χώρα μόνο αν ο μέσος όρος της δύναμης των κομμάτων που τον απαρτίζουν είναι μεγαλύτερος από τη δύναμη του αυτοτελούς κόμματος που συγκέντρωσε το μεγαλύτερο αριθμό έγκυρων ψήφων. Μέσος όρος θεωρείται το πηλίκο του ποσοστού που έλαβε ο ανωτέρω συνασπισμός προς τον αριθμό των κομμάτων που τον αποτελούν. Αν για παράδειγμα ο συνασπισμός των κομμάτων Χ και Ψ έχει συνολική δύναμη 43% (μέσος όρος καθενός κόμματος 21,5%) και το αυτοτελές κόμμα Α 30%, στο τελευταίο θα δοθούν οι επιπλέον 50 έδρες. Με τον τρόπο αυτό ο δικομματισμός προσπάθησε να αποτρέψει τόσο τη δημιουργία συνασπισμού από άλλα κόμματα (προφανώς της Αριστεράς),όσο κυρίως την πιθανότητα να επωφεληθεί από το αντι-δημοκρατικό «μπόνους» των 50 επιπλέον εδρών. Κατά τα άλλα ο συντάκτης του παραπάνω νόμου κόπτεται υπέρ της αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας!! Στο «νόμο Παυλόπουλου» για τις βουλευτικές εκλογές, διαπιστώνονται ,μεταξύ των άλλων, δυο μεθοδεύσεις ευθείας φαλκίδευσης της λαϊκής βούλησης:

1.Η πρώτη και περισσότερο γνωστή αφορά το τέχνασμα της αθέμιτης & παράνομης ιδιοποίησης από το πρώτο κόμμα ψήφων των πολιτών, οι οποίες δεν δίδονται υπέρ του κόμματος αυτού. Συγκεκριμένα, είτε ο πολίτης ψηφίσει λευκό / άκυρο, είτε δεν ψηφίσει, είτε ψηφίσει κάποιον εκλογικό συνδυασμό, αλλά αυτός δεν περάσει το όριο του 3%, το αποτέλεσμα είναι ίδιο!. Το ποσοστό κάθε κόμματος υπολογίζεται με βάση το άθροισμα των ψήφων που πήρε κάθε συνδυασμός από όσους πέρασαν το 3%. Αυτές μόνο οι ψήφοι θεωρούνται έγκυρες για την κατανομή των εδρών. Το τέχνασμα αυτό, σε συνδυασμό με την σκανδαλώδη πρόνοια της πριμοδότησης του πρώτου κόμματος με 50 έδρες, έχει τη δυνατότητα να ανατρέπει στη κυριολεξία τους πολιτικούς συσχετισμούς, να φαλκιδεύει τη λαϊκή βούληση και να αναδεικνύει τη λεγόμενη «χρήσιμη ψήφο», ως τελευταίο καταφύγιο του δικομματισμού. Και τούτο διότι δεν καταγράφονται στον εκλογικό χάρτη ούτε η λευκή, ούτε η άκυρη ψήφος ,ως αποδοκιμασία του πολιτικού συστήματος, ενώ το πρώτο κόμμα, πέραν του απαράδεκτου «μπόνους» των 50 εδρών, ουσιαστικά οικειοποιείται τις ψήφους πολιτών, οι οποίοι ψήφισαν άλλα κόμματα, τα οποία δεν κατάφεραν να εκπροσωπηθούν στη Βουλή λόγω μη κατάκτησης του ελάχιστου απαιτούμενου ποσοστού του 3%.Με τον τρόπο αυτό, στις επερχόμενες εκλογές ακόμα και οι ψήφοι υπέρ κομμάτων τα οποία δεν θα συγκεντρώσουν τουλάχιστον το πολυπόθητο 3% των ψήφων του εκλογικού σώματος, ουσιαστικά θα οικειοποιηθούν από το πρώτο κόμμα!! Το γεγονός αυτό κατά την άποψη μου αποτελεί βάναυση νόθευση της λαϊκής ετυμηγορίας και για το λόγο αυτό η παραπάνω ρύθμιση θα έπρεπε να κριθεί αντισυνταγματική…

2.Η δεύτερη μεθόδευση αφορά την εισαγωγή, με μόνο κριτήριο τις σκοπιμότητες του δικομματισμού, αφενός μεν μιας διακριτικής μεταχείρισης των μεμονωμένων κομμάτων σε σχέση με τους συνδυασμούς κομμάτων, αφετέρου δε του υποβιβασμού του ορίου της αυτοδυναμίας σε απαράδεκτα επίπεδα ( 36%-37%), παραβιάζοντας ευθέως και την αρχή της ισοδυναμίας της ψήφου. Με βάση τα παραπάνω στις εκλογές της 6/5 θα μπορούσε να παρατηρηθεί το εξής συνταγματικά απαράδεκτο και πολιτικά παράλογο: Να συνασπίζονταν οι λεγόμενες «αντιμνημονιακές» δυνάμεις κατακτώντας το 55% των εδρών αλλά να μην δικαιούνταν τις 50 έδρες. Το «δώρο» αυτό, σύμφωνα με τον εκλογικό νόμο Παυλόπουλου θα το έπαιρνε, το πρώτο από τα δύο «μεγάλα» κόμματα, ακόμα κι αν συγκέντρωνε τις μισές -ή λιγότερες- ψήφους από τον παραπάνω συνασπισμό Μια τέτοια όμως διαμόρφωση του εκλογικού αποτελέσματος, θα οδηγούσε σε προκλητική νόθευση της λαϊκής ετυμηγορίας αλλά και σε παραβίαση των αρχών της λαϊκής κυριαρχίας, της ισοδυναμίας της ψήφου & της ίσης μεταχείρισης των κομμάτων Είναι προφανές ότι η δυνατότητα η οποία υπάρχει στη χώρα μας κάθε κυβέρνηση να ανεβάζει αυθαίρετα κάθε φορά την εκλογική πριμοδότηση για να ισοφαρίζει τις απώλειες του δικομματισμού, αντίκειται στην λαϊκή κυριαρχία και φανερώνει μια ολιγαρχική νοοτροπία. Το εκλογικό σύστημα εκφεύγει από την βασική του στόχευση, η οποία πρέπει να είναι η πιστότερη δυνατή αντιστοιχία των εκλεγμένων κομμάτων- βουλευτών με την λαϊκή βούληση, και υποτάσσεται στην λογική μιας θεσμικής εκτροπής, με το πρόσχημα της «κυβερνησιμότητας» της χώρας..

Β. Ωστόσο, το μείζον ζήτημα το οποίο θα ανακύψει στις επερχόμενες εκλογές, θέτει με όρους οι οποίοι προσβάλλουν τη Δημοκρατία, το ζήτημα της αρχής της ισοδυναμίας της ψήφου. Συγκεκριμένα: Όταν ψηφίσθηκε ο «νόμος Παυλόπουλου» , ο εκλογικός νομοθέτης είχε κατά νουν έναν εκλογικό νόμο ο οποίος αφορούσε μια δεδομένη κατανομή της εκλογικής δύναμης στην οποία δέσποζε ο δικομματισμός, ο οποίος εμφανίζεται πλέον να καταρρέει. Η μεγάλη αστοχία του πολιτικού συστήματος μας, με αποκλειστική ευθύνη της Ν.Δ & του ΠΑΣΟΚ, είναι ότι κανείς ίσως δεν μπορούσε να διανοηθεί ένα πρώτο κόμμα ενδεχομένως κάτω και από 25% και ένα δεύτερο κόμμα στα όρια του 15%, όπως φαίνεται να διαμορφώνεται το πολιτικό σκηνικό με βάση τις τελευταίες δημοσκοπήσεις. Αυτή η αστοχία, όμως, μπορεί να έχει τραγελαφικές συνέπειες στις επικείμενες εκλογές, οι οποίες θα θέσουν σε ισχυρή δοκιμασία την συνταγματική τάξη και τη δημοκρατική νομιμοποίηση :

1. Η πρώτη συνέπεια είναι το ότι η Ν.Δ, με ποσοστό στα όρια του 20%, θα λάβει ένα εκλογικό «δώρο» που δεν εξυπηρετεί κανένα θεμιτό εκλογικό σκοπό, αφού η αυτοδυναμία της θα είναι ΑΔΥΝΑΤΗ. Έτσι όμως θα παραβιασθεί η αρχή της ισοδυναμίας της ψήφου χωρίς να συντρέχει κανείς σοβαρός λόγος δημοσίου συμφέροντος και ιδίως χωρίς να συντρέχει ο λόγος της κυβερνητικής σταθερότητας, τον οποίο θέτει ως απαρέγκλιτη προϋπόθεση η νομολογία των αρμόδιων δικαστηρίων. Προς την εξυπηρέτηση μάλιστα της κυβερνησιμότητας της χώρας δεν πρόκειται κατά τα φαινόμενα να συμβάλει ούτε η προβαλλόμενη από το δικομματισμό πιθανότητα συνεργασίας των φερόμενων –αν και καθόλου σίγουρων σύμφωνα με τις μέχρι σήμερα ενδείξεις- ως πρώτων δύο κομμάτων, δηλαδή της Ν.Δ και του ΠΑΣΟΚ

2.Υπάρχει όμως και συνέχεια στα παράδοξα της παραπάνω συνταγματικής εκτροπής: Με βάση έναν εκλογικό συσχετισμό όπως αυτός ο οποίος πιθανολογείται από τις δημοσκοπήσεις, αν το δεύτερο κόμμα κινηθεί κάτω από το 25% θα λάβει βέβαιες έδρες μόνον σε διεδρικές και τριεδρικές εκλογικές περιφέρειες (διότι υπάρχει ρητή πρόβλεψη στον εκλογικό νόμο) και ενδεχομένως σε κάποια μονοεδρική, αν υπερισχύσει του πρώτου. Στις υπόλοιπες, όμως, οι έδρες τις οποίες θα καταλάβει θα εξαρτηθούν αποκλειστικά και μόνο από την συμπλήρωση του εκλογικού μέτρου. Δηλαδή, αν στις τετραεδρικές εκλογικές περιφέρειες το δεύτερο κόμμα δεν λάβει τουλάχιστον 25%, δεν θα δικαιούται καμία έδρα ,ενώ στις μεγαλύτερες περιφέρεις (μέχρι και τις επταεδρικές), αν κινηθεί κάτω από το 25%, θα δυσκολευτεί πάρα πολύ να κερδίσει περισσότερες από μια έδρες.!! Επιπλέον ,επειδή η κατανομή των εδρών στα μικρά κόμματα γίνεται με βάση τον αριθμό των ψήφων τους και όχι με βάση το εκλογικό τους ποσοστό κατά περιφέρεια (άρα είναι δεδομένο ότι τα μικρά κόμματα καταλαμβάνουν προνομιακά έδρες στις πολύ μεγάλες περιφέρειες), είναι πολύ πιθανό το πρώτο κόμμα, με ποσοστό ακόμη και 20% περίπου, να λάβει όλες τις έδρες στις τετραεδρικές (4 στις 4) και τον μέγιστο αριθμό σε άλλες πολυεδρικές περιφέρειες, ακόμη και αν υπολείπεται εκεί του δεύτερου κόμματος!!!

Είναι προφανές ότι οι παραπάνω εκλογικές ρυθμίσεις , αφενός μεν παραβιάζουν, χωρίς αποχρώντα λόγο, την ισοδυναμία της ψήφου ως προς την κατανομή των εδρών μεταξύ των κομμάτων, αφετέρου δε προκαλούν την πλήρη κατάργησή της σε ορισμένες εκλογικές περιφέρειες, επιτρέποντας στη Ν.Δ με ποσοστό ψήφων περίπου στο 20% να καταλάβει όλες τις έδρες τους!

Με βάση τα παραπάνω, θεωρώ ότι ο εκλογικός «νόμος Παυλόπουλου» θα μπορούσε να ΑΚΥΡΩΘΕΙ από το εκλογοδικείο (Α.Ε.Δ), με το βάσιμο επιχείρημα ότι οι ρυθμίσεις του αποτελούν συνταγματική εκτροπή, διότι υπερβαίνουν και την πλέον συσταλτική ερμηνεία της ισοδυναμίας της ψήφου. Στην περίπτωση αυτή και προς αποφυγή νέας εκλογικής αναμέτρησης θα μπορούσε να γίνει επίκληση της «σύμφωνης με το Σύνταγμα ερμηνείας». Όπως όμως εύστοχα έχει επισημάνει ο Γεώργιος Σωτηρέλης, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, για να διασωθεί η συνταγματικότητα του ισχύοντος εκλογικού συστήματος δεν χρειάζεται να κριθεί γενικά αντισυνταγματικός ο εκλογικός νόμος, αλλά απλά να μην ισχύσει το εκλογικό δώρο των 50 εδρών και η διακριτική μεταχείριση σε βάρος των συνασπισμών. Θα μπορούσε λοιπόν το Α.Ε.Δ , να θεωρήσει το εκλογικό σύστημα συνταγματικό, εφαρμόζοντας όμως για τους παραπάνω λόγους, το σύστημα της απλής αναλογικής, κατανέμοντας όλες τις έδρες ανάλογα με την πραγματική εκλογική δύναμη των κομμάτων. Σε αντίθετη περίπτωση φοβούμαι ότι θα νομιμοποιηθεί μια φαλκίδευση της λαϊκής βούλησης, με τρόπο ευθέως αντισυνταγματικό.