Μπούσουλας

Ο Μπούσουλας είναι ένας πρακτικός οδηγός για τα μέλη της ομάδας επικοινωνίας και τα μέλη του κόμματος που με τις δράσεις τους θα προωθήσουν το κόμμα κατά την προεκλογική περίοδο. Το παρόν δεν αποτελεί το πρόγραμμα του κόμματος, ούτε τις θέσεις του. Έχει ως σκόπο να μας βοηθήσουν οι απαντήσεις για να απαντάμε σε ερωτήσεις που μπορεί να μας τεθούν ανά πάσα στιγμή.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Ε: Τι είναι το Κόμμα Πειρατών Ελλάδας και τι πρεσβεύει;

keywords {Aπλοι πολίτες και όχι "επαγγελματίες" πολιτικοί, δεν έχει αρχηγό, ευρωπαική διάσταση, κάνει χρήση αμμεσοδημοκρατικών διαδικασιών με διαφάνεια, συμμετοχή των πολιτων στις αποφάσεις, ελευθερία στο διαδίκτιο, προφύλαξη προσωπικών δεδομένων, ανοιχτα πρότυπα, ολές οι ηλικίες αλλά Μ.Ο ηλικίας 36 [θελει update], καινουριο λειτουργικό σύστημα}

Γιατί λέγεστε Πειρατες - Πως ξεκίνησαν;

Το όνομα Πειρατές, ήρθε σαν μια απάντηση στο «Αντί – Πειρατικό Γραφείο» που ιδρύθηκε στη Σουηδία (2001), στην προσπάθεια της κυβέρνησης να προστατέψει τα συμφέροντα του λόμπι που διαχειρίζεται τα πνευματικά δικαιώματα. Το 2003, ομάδες καλλιτεχνών, ανθρώπων του πολιτισμού, μουσικών, αντέδρασαν και ίδρυσαν το «Πειρατικό Γραφείο» για να δείξουν ότι αυτοί είναι προοδευτικοί, σε αντίθεση με τους «Αντί» που είναι οπισθοδρομικοί! Στη συνέχεια, ακτιβιστές της ομάδας δημιούργησαν το Pirate Bay, που επέτρεπε στους χρήστες το κατέβασμα ταινιών, μουσικής κλπ. «Ήταν όλοι τους ήρωες» λέει σήμερα ο Rick Falkvinge, ιδρυτής του πρώτου Κόμματος Πειρατών, του Σουηδικού. Η υπόθεση αυτή κινητοποίησε το ενδιαφέρον παγκοσμίως και το 2005 οι συζητήσεις για την πνευματική ιδιοκτησία και τη νέα νομοθεσία κορυφώθηκαν στη Σουηδία. Στα σχολεία, στις παρέες, στην τηλεόραση, στον τύπο, όλοι μιλούσαν γι’ αυτά, εκτός από τους πολιτικούς! Όταν το θέμα πολιτικοποιήθηκε, ήταν θέμα χρόνου η ίδρυση του Κόμματος Πειρατών! Λοιπόν, το όνομα Πειρατές, λειτουργεί κατά κάποιο τρόπο από μόνο του! Στη Σουηδία, στις ευρωεκλογές του 2009, ήταν μεγάλη η απήχηση του στους νέους, ξεπέρασε το 38% και από αυτό το γεγονός αποδεικνύεται ότι το όνομα Πειρατές, δεν είναι ένα εμπόδιο για την εξάπλωση του.

Ε: Είστε το κόμμα του ίντερνετ; keywords (απλοική προσέγγιση - δεν είναι μόνο αυτό) είμαστε κόμμα από το ιντερνετ, για την ελευθερία στο διαδίκτυο και την διαφυλαξη των προσωπικών δεδομενών, ανοιχτό λογισμικο κλπ, το διαδίκτυο είναι το εργαλείο μας, αξιοποίηση νέων τεχνολογιών. [ΣΗΜ: πρέπει να αναφέρουμε και το εξής: Παρ'όλα αυτά είμαστε ενεργοί πολίτες με ενδιαφέρον ως προς τα προβλήματα της χώρας] }

Ε: Η βασική αρχή της ελευθερίας διακίνησης ιδεών και αρχείων στο ίντερνετ πόσο μπορεί να συγκινήσει στην Ελλάδα της κρίσης; Δεν είναι μόνο αυτό. Έχουμε 21 αρχές στο πρόγραμμά μας. Είμαστε το πρώτο Κόμμα Πειρατών που έβαλε κεφάλαιο με τίτλο «Οικονομία» στις αρχές του. Οι οικονομικές συνέπειες της διαφάνειας και των δημοψηφισμάτων για τοπικά και μεγάλα έργα ξεπερνούν τα 15 δισ. τον χρόνο. Αν είχαμε αυτό το ποσό, δεν θα παίρναμε μέτρα. Αν περάσουμε τη νομοθεσία που θέλουμε για τις πατέντες (συγκεκριμένα?), οι τιμές των φαρμάκων θα πέσουν για όλους, ακόμα και για τα ταμεία που δεν έχουν λεφτά...

Ε: Τι εννοείτε με το σύνθημα "ψήφισε εσένα"; keywords{ ρόλος βουλευτών, άμεση δημοκρατία, συμμετοχικη δημοκρατια}

Ε: Τι σημαίνει πρακτικά Άμεση Δημοκρατία και πως μπορεί να εφαρμοστεί; Υπάρχει η κοινοβουλευτική, που ψηφίζουν 300 βουλευτές. Υπάρχει η άμεση, που ψηφίζουν όλοι. Υπάρχει και το υβριδικό σύστημα. Η αποχή μετράει σε κενές έδρες, και οι κενές έδρες όταν μαζεύουν ένα συγκεκριμένο αριθμό (που αντιστοιχεί στο εκλογικό μέτρο ενός βουλευτή) υπογραφών από πολίτες , λογίζονται για ψήφος της κενής έδρας. Υπάρχουν πολλά ηλεκτρονικά εργαλεία ψήφισης οπως το liquid και adhocracy που αποτελούν μόνο δύο απο τις επιλογές. keywords{ όχι μόνο στις εκλογές, διαρκές συμμετοχή, συμμετοχική δημοκρατία, }

Ε: Από ποιό πολιτικό χώρο προέρχονται τα μέλη του Κόμματος; keywords{ξεπερασμένος άξονας αριστερά - κέντρο - δεξιά, μέλη από όλο το φάσμα, συμφωνούμε στη κεντρική ιδέα, οχι στις ταμπέλες}

Ε: Σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση, καλούνται οι πολίτες να ψηφίσουν για κυβέρνηση, λόγω του αποτελέσματος των προηγούμενων εκλογών. Γιατί θα πρέπει κάποιος να σας ψηφίσει και να μην επιλέξει ένα κόμμα που πιθανόν να συμμετέχει στο επόμενο κυβερνητικό σχήμα; Αυτό είναι άλλο ένα έξυπνο τέχνασμα για να μπούμε στη λογική της διχοτόμησης. Κόβοντας τον κόσμο στα μέτρα τους, σε μνημονιακούς και μη, σε αριστερούς και δεξιούς και ουτω καθεξής. Σε αυτήν την περίπτωση, του κόμματος για κυβέρνηση και του μή κόμματος για κυβέρνηση. Σαν επιχείρημα δεν είναι δυνατό απο μόνο του, αλλά η δυναμή του πηγάζει απο τον φόβο. Αρκετά με τους εκφοβισμούς τους. Σκεφτείτε, ενημερωθείτε ενεργα και τέλος ψηφίστε ελεύθερα.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Ε: Πως μπορεί το Κόμμα Πειρατών να δώσει λύση ενάντια στην οικονομική κρίση; keywords{ Διαφθορα, Διαφάνεια, πρόσβαση σε δημόσιο έγγραφο χωρίς συμφέρον (-εθνική ασφάλεια), Ανεξαρτησία δικαιοσύνης, Ποιοτική νομοθεσία, Επιτροπες για την Οικονομία και το Περιβάλλον, crowdsourcing, openecology}

Ε: Πως θα καταπολεμούσατε την ανεργία αν ήσασταν κυβέρνηση; keywords{ Ανάπτυξη μέσω ποιοτικής νομοθεσίας, Ανάπτυξη = Νέες θέσεις εργασίας} Η ενασχόληση δεν είναι ουρανοκατέβατη. Σταθερή αυξησή της φέρνουν οι σωστές επενδύσεις σε υποδομές, εκπαίδευση αλλά και υποστίριξη στην έρευνα και τεχνολογία. [Και οχι μαγικές λύσεις του τύπου: ανοίγουμε θέσεις δημοσίου, κόβουμε και δίνουμε και άλλο χρήμα-χρέους κτλπ. Αλλά παρέχουμε τις κατάλληλες προυποθέσεις έτσι ώστε να ανθήσει πραγματικά η οικονομία - παράγοντας πλούτο (σε αριθμούς που φαίνονται λογιστικά αλλά και σε είδη).]

Ε: Ποια είναι η θέση του Κόμματος Πειρατών Ελλάδας προς το μνημόνιο και την παραμονή ή όχι της Ελλάδας στο ευρώ; - Δημοψήφισμα για το ευρώ εφόσον προηγηθεί αναλυτική ενημέρωση για τις επιτπώσεις και το οικονομικό πλάνο (με ευρώ ή όχι) - Για Το 1ο μνημόνιο έπρεπε να υπάρξει αληθινή ενημέρωση, εντοπισμός εναλλακτικών δρόμων και δημοψήφισμα (ή έστω εκλογές). Σήμερα (και πάντα) πρεσβεύουμε αυτό που θέλει ο Ελληνικός λαός. keywords{ δημοψήφισμα, είναι αποτέλεσμα δεν ειναι το πρόβλημα, αν δεν ήταν το μνημόνιο θα ήταν κάτι άλλο, οι πολιτικές μας οδήγησαν εδω}

Ε: Ειστέ υπέρ ή κατά της διαπραγμάτευσης του μνημονίου; keywords (Διαφάνεια-Ενημέρωση. Διαβούλευση. Ψηφίσματα). [Πρόταση specialK: Όπως σε όλα τα θέματα, θα πρέπει πρώτα από όλα να γίνει μια αναλυτική ενημέρωση για τους στόχους, τον χρονικό ορίζοντα και τις επιπτώσεις του μνημονίου στην κοινωνία (οικονομικοί, κοινωνικοί, εθνικοί). Έπειτα, πρέπει να γίνει διαβούλευση με την κοινωνία (επιστημονικές επιτροπές - κοινωνικές ομάδες?) και ανάρτηση των συζητήσεων στο διαδίκτυο (διαφάνεια) σχετικά με τις εναλλακτικές προτάσεις. Η τελική απόφαση θα πρέπει να παρθεί από τους πολίτες με ψηφίσματα (συνολικά ή επι μέρους)]

Ε: Είστε υπέρ της καταγγελίας του μνημονίου;

ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ

Ε: Η γραφειοκρατία και η οργάνωση των δημόσιων υπηρεσιών δεν εξυπηρετούν τους πολίτες. Τι θα αλλάξετε για να μην ταλαιπωρούνται οι πολίτες; keywords{εφορία, taxis net, υποθηκοφυλακεία, ληξιαρχεία, πιστοποιητικά}

Ε: Για τα ΚΕΠ (Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών) τι λέτε; keywords {δημόσιες υπηρεσίες, εξυπηρέτηση πολιτών, πιστοποιητικά, βεβαιώσεις, δημόσια έντυπα και έγγραφα} Τα ΚΕΠ είναι μια καλή αρχή και έχουν εξαπλωθεί σε αρκετά μεγάλο βαθμό σε όλη την Ελλάδα. Είναι μια κίνηση που στόχευε στην "εξυπηρέτηση του πολίτη" και έως ένα βαθμό το έχουν καταφέρει... Μια πρότασή μας θα μπορούσε να είναι, "να μπορεί ο καθένας μας να έχει πρόσβαση σε ένα ΚΕΠ από τον υπολογιστή του ή σε υπολογιστές με εκτυπωτή σε κοινά σημεία πρόσβασης για τους πολίτες".

Ε: Είστε υπέρ της μειώσης του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων; {ελευθερο λογισμικό, διαφάνεια}

E: Πως μπορούν να μειωθούν οι δαπάνες και η γραφειοκρατεία του δημοσίου/κρατους; keywords{ανοιχτό λογισμικο, φάρμακα, διαφάνεια, δημοψηφισματα για μεγάλα έργα[παράδειγμα ελβετίας], ο πολίτης πληρώνει - ο πολίτης αξιολογεί,}

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Ε: Ποια είναι η γνώμη σας για το μεταναστευτικό; keywords{Ανθρώπινα Δικαιώματα, }

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Ε: Ποια είναι γνώμη σας για τη διακινηση παράνομων ψηφιακών έργων προστατευόμενων με δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας; keywords{ ελευθερη διακίνηση ιδεων, φίμωση - έλεγχος}

Ε: Η καταπάτηση των πνευματικών δικαιωμάτων δεν μειώνει τα κίνητρα για δημιουργία και επειχηρματική δράση? keywords { ναι δεδομένα στην αγορά, αποτυχία του μοντέλου μαρκετινγκ των δημιουργών, αλλαγή του νόμου περι copywrite-πατεντών, ανοιχτά πρότυπα}

Ε: Τι έχετε να απαντήσετε σε όσους υποστηρίζουν πως «η πειρατεία σκοτώνει την τέχνη»; Τόσο η ελβετική κυβέρνηση όσο και το London School of Economics (!) δήλωσαν πρόσφατα ότι η πειρατεία δεν σκοτώνει τη μουσική. Για τα συνεχή λάθη της βιομηχανίας της ψυχαγωγίας φταίνε τα ίδια τα στελέχη της και όχι τα πρόσωπα που είναι πελάτες τους. Πρόσφατα ο κωμικός Louis C.K αποφάσισε να κάνει μόνος του, χωρίς εταιρεία, μια παραγωγή και την πούλησε ξεκλείδωτη στο ίντερνετ για 5 δολάρια, με απεριόριστα δικαιώματα. Σε 12 μέρες αγοράστηκαν 200.000 κομμάτια, με καθαρό κέρδος γι’ αυτόν 220.000 δολάρια, ποσό που δεν θα έβλεπε ούτε στον ύπνο του από την εταιρεία. Δεν είναι στραβός ο γιαλός, στραβά αρμενίζει η βιομηχανία της ψυχαγωγίας...

Την τέχνη τη σκοτώνουν τα ιδιωτικά μονοπώλια. Ας δούμε τί συμβαίνει στη μουσική και ας το αναγάγουμε και σε άλλους τομείς. Τη μουσική στην προκειμένη περίπτωση τη σκοτώνει η ίδια η μουσική βιομηχανία, που μετατρέπει την τέχνη σε εμπορεύσιμο προϊόν, με μοναδικό σκοπό το κέρδος, στο βωμό του οποίου θυσιάζεται η ποιότητα, περιορίζεται και καταστρατηγείται η έμπνευση των δημιουργών, οι οποίοι υπαμείβονται και αναγκάζονται να παράγουν είτε έχουν έμπνευση είτε όχι. Επίσης, μέσα από τους περιορισμούς που υπαγορεύει το ιδιωτικό μονοπώλιο και η επιδίωξη του κέρδους, οι δημιουργοί απομακρύνονται από το κοινό τους και αποτρέπεται ο δημιουργικός διάλογος μεταξύ τον καλλιτεχνικών προϊόντων τους. Αυτό αποτελεί φραγμό στην εξέλιξη. Επιπλέον, προωθείται το «έργο τέχνης» με το χαμηλότερο κόστος, το οποίο συχνά σημαίνει ότι είναι και ευτελές, ένα εύπεπτο για παράδειγμα τραγουδάκι που σε λίγο καιρό θα ξεχαστεί έτσι ώστε η βιομηχανία να συνεχίσει να πουλάει νέα ευτελή προϊόντα στη θέση του προηγούμενου. Για ξανασκεφτείτε το λοιπόν! Η πειρατεία σκοτώνει την τέχνη, ή μήπως η καλώς εννοούμενη πειρατεία απελευθερώνει την τέχνη και τους δημιουργούς από τα δεσμά της μουσικής βιομηχανίας; Γιατί η μουσική βιομηχανία είναι αυτή που θίγεται και όχι οι δημιουργοί, ούτε η τέχνη.

ΙΝΤΕΡΝΕΤ

Ε: Ποια είναι η γνώμη σας για την ανωνυμία των μπλόγκερς σε μπλογκς που περιέχουν δυσφημιστικό περιεχόμενο;

ΠΑΙΔΕΙΑ

Ε: Ποιά είναι η θέση σας για την Παιδεία; - πρέπει να γίνει μέρος της αναπτυξιακής στρατηγικής της χώρας - Από κει και πέρα, δεν έχουμε συγκεκριμένες προτάσεις .....επιτροπές keywords{Επιτροπή για την Παιδεία }

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

keywords{Επιτροπή για το Περιβάλλον, openecology }

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΙ και άλλα

[ΣΗΜ. πχ. μας λέει κάποιος: "Είστε μικρό κόμμα, δεν θα σας ψηφίζω γιατί θα πάει η ψήφος μου χαμένη, θα προτιμήσω ένα γνωστό/μεγάλο κόμμα". πιθανή απάντηση: Κάθε ψήφος που πάει σε κόμμα με ποσοστό 3% και πάνω, είναι 10ευρώ κρατική χρηματοδότηση (δημόσιο χρήμα) σε αυτό το κόμμα, θέλεις να τους "πληρώσεις" και από πάνω με την ψήφο σου? ΦΕΚ B 1321 - 23.04.2012 Ημερομηνία κυκλοφορίας 25.04.2012 Σελίδες 4 (21541 - 21544) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ 1. Καθορισμός κατηγοριών των παροχών και διευκολύνσεων, οι οποίες συνυπολογίζονται στις εκλογικές δαπάνες των πολιτικών κομμάτων και συνασπισμών και των υποψήφιων βουλευτών. 2. Καθορισμός ποσοστού της εκλογικής χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων. 3. Κατανομή εκλογικής χρηματοδότησης στα δικαιούχα πολιτικά κόμματα. http://www.et.gr/idocs-nph/search/pdfViewerForm.html?args=5C7QrtC22wEbA_BZxkczbHdtvSoClrL8yznwqApJ_LstiDow6HlTE-JInJ48_97uHrMts-zFzeyCiBSQOpYnTy36MacmUFCx2ppFvBej56Mmc8Qdb8ZfRJqZnsIAdk8Lv_e6czmhEembNmZCMxLMtXTrUFpPW06QQGfdRG0LOEWVImW5TM1j7OBMAXAQUdIv]

Δεν έχετε κυβερνητική εμπειρία, δεν μπορείτε να κυβερνήσετε. Και αυτοί που έχουν "κυβερνητική εμπειρία" τι έχουν κάνει μέχρι τώρα; Ο κάθε πολίτης αντιλαμβάνεται ότι έχουν κάνει πολλά λάθη και δεν είναι τόσο τα λάθη τους, που μπορείς κάπως να τα δικαιολογήσεις/αιτιολογήσεις και ως ανικανότητα. Την τακτική "των κρυφών συμφωνιών" και την σημαντικόττη έλλειψη απολογισμού και καταλογισμού για τα λάθη όμως πως μπορούμε να την "δικαιολογήσουμε";

Είστε πειρατές, ε? Θέλετε να γίνουμε όλοι "κλέφτες" και να κατεβάζουμε τζάμπα τραγούδια και ταινίες. ή Ωραία σας υποστηρίζω και μπορεί να σας ψηφίσω κιόλας. Θα μπορώ να "κατεβάζω" ότι θέλω από το ιντερνετ μετά, ε? keywords{} [Πρόταση specialk: Δεν υποστηρίζουμε παράνομες πράξεις και δεν είναι στόχος μας να κατεβάζουμε τσάμπα ταινίες ή τραγούδια. Σκοπός μας είναι να αποτρέψουμε τον έλεγχο του διαδικτύου και να διατηρήσουμε την διακίνηση της πληροφορίας πέρα από κάθε είδους λογοκρισία.]+στοχος μας ειναι η αλλαγη της νομοθεσιας περι πνευματικων δικαιωματων, σε πιο λογικα πλαισια. αλλα οχι παρανομιες.

Αυτά που λέτε δεν γίνονται από την μια μέρα στην άλλη, η κοινωνία και το κράτος δεν είναι έτοιμα να δεχτούν τέτοιες αλλάγες. Είστε ουτοπιστές. Αν δεν αρχίσουμε με έστω και μικρά βήματα να κινούμαστε πως αυτήν την κατεύθυνση, όντως θα παραμείνει μια "ουτοπία". Όλο το σημερινό σύστημα δημόσιας διοίκησης μας κατευθήνει προς τον γκρεμό, ακόμη και αν αυτά που λέμε ως Πειρατές, ακούγονται ως "ουτοπία" είναι σαφώς πολύ καλύτερα από αυτά που γίνονται ήδη στην χώρα μας.

Χωρίς πρόγραμμα εγώ δεν σας ψηφίζω. Τι θα κάνουμε αύριο, που δεν θα έχουμε ούτε ψωμί να φάμε? θα μας ταΐσετε με υπολογιστές και ιντερνετ? Καλά, είστε σε άλλον πλανήτη.

Λέτε για ελεύθερο λογισμικό και ανοιχτά δεδομένα. Οι άνθρωποι δεν έχουν δουλειές και η ανεργία έχει χτυπήσει κόκκινο, πείτε κάτι γιαυτά και όχι για τα κομπιουτερίστικα (sic).

Εγώ παιδάκι μ', δεν τα καταλαβαίνω αυτά τα "κομπούτερς", την σύνταξή μου δεν θέλω να χάσω.

Άμεση Συμμετοχική Δημοκρατία!!!! Μα έχουμε ήδη δημοκρατία, καλά τι νομίζεται ότι είμαστε ακόμα στην χούντα?

Καλά, βγήκατε και εσείς τώρα να πείτε κάτι. Εγώ θα προτιμήσω τους Χ.Α., γιατί θα τους βάλουν τα δυο πόδια σε ένα παπούτσι, θα τους χώσουν όλους φυλακή, τους αλήτες τους πολιτικούς!!! (παιδιά, αυτό το άκουσα με τα ίδια μου τα αυτιά... ακόμη τα μαζεύω από το πάτωμα!!!)

Ε: ΔΙΑΥΓΕΙΑ/ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ, και κουραφέξαλα, αυτό ήδη έχει γίνει και δε βλέπω καμία μείωση στις σπατάλες , δεν μου λέτε κάτι καινούριο... Α: Η ΔΙΑΥΓΕΙΑ σαν θεσμός είναι πολύ καλή, η εφαρμογή της όμως έχει προβλήματα, δύσκολα βρίσκει κανείς τα στοιχεία που θέλει να δει, χώρια που δεν "καταγράφονται" όλα τα έξοδα και οι δημόσιες δαπάνες. Εκτός από "εργαλείο" καταγραφής θα πρέπει να γίνει και "εργαλείο" ελέγχου. Επίσης, και το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους θα έπρεπε να είναι και ελεγκτικός μηχανισμός, εκτός από ένα απλό λογιστήριο... Πόσα έξοδα γίνονται εδώ και εκεί με σπατάλη δημοσίου χρήματος χωρίς οι πολιτές να το ξέρουν ή ακόμα και χωρίς να μπορούν καν να το μάθουν? Α: Θα θέλαμε να υπάρχουν εργαλεία (open source) όπως το: http://greekspending.com/ για να είναι εφικτή η "παρακολούθηση" των οικονομικών μεγεθών στις δημόσιες δαπάνες και μέσα από αυτά τα εργαλεία να γίνει και η εφαρμογή του ελέγχου. Α: Η Διαύγεια δεν είναι αυτό που λέμε εμείς. Δεν υπάρχει θεσμικό όργανο ελέγχου ούτε υπάρχει τρόπος να ελεγχθεί τι αναρτάται από τον πολίτη. Η πραγματική διαφάνεια είναι τελείως άλλο πράγμα. Είναι ο θεσμικός έλεγχος της δαπάνης και η δυνατότητα σε τοπικό, περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο να επέμβει ο πολίτης. Όχι μετά εορτής, αλλά έχοντας λόγο πριν την δαπάνη για μεγάλα έργα/συμβάσεις και μετά για μικρότερα έργα ή δαπάνες. Αυτό δουλεύει σήμερα σε χώρες όπως η Ελβετία και η Νορβηγία]