ΕΕΛΛΑΚ

Οι ερωτήσεις της ΕΕΛΛΑΚ και οι απαντήσεις του ΠΕΙΡ

1) Κατά πόσο σκοπεύετε να συνεχίσετε και να βελτιώσετε τις πολιτικές ανοιχτής διακυβέρνησης και δεδομένων της χώρας;

Από την δημιουργία του Κόμματος Πειρατών στην Ελλάδα έχουμε θέσει ως προτεραιότητα την ανοιχτή διακυβέρνηση ως μία από τις κύριες θέσεις μας. Επειδή αυτή η ιδέα είναι ριζοσπαστική για τα δεδομένα της χώρας μας και δυστυχώς δεν έχει αναπτυχθεί όσο θα θέλαμε, προσπαθούμε να την γνωστοποιήσουμε και κυρίως να βοηθήσουμε να γίνει στην πράξη, αναπτύσσοντας την όσο μπορούμε με τις γνώσεις και την εμπειρία των μελών μας συμμετέχοντας σε προσπάθειες όπως το OGP (Open Government Partnership) καθώς και στις διαβουλεύσεις που γίνονται είτε στο Opengov.gr είτε στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Η Φωνή σας στην Ευρώπη). Τα ανοιχτά δεδομένα είναι το άλλο μεγάλο προαπαιτούμενο προς την ανοιχτότητα. Οι δημόσιες βάσεις δεδομένων πρέπει να είναι ανοιχτές και προσβάσιμες και μέσω της χρήσης ανοιχτών προτύπων και χρησιμοποιήσιμες. Ένα καλό παράδειγμα είναι το geodata.gov.gr με βάση αυτήν την εφαρμογή το σύνολο των δημόσιων δεδομένων θα πρέπει να γίνουν διαθέσιμα. Ειδικά στο πεδίο της έρευνας από τους ακαδημαϊκούς και την επιστημονική κοινότητα που συντελείται με κρατική χρηματοδότηση ή δημόσιο χρήμα θα πρέπει να μπουν όροι για την παροχή της χρηματοδότησης που να ορίζουν σαφώς ότι, τα αποτελέσματα και δεδομένα της έρευνας θα δημοσιεύονται με την χρήση ανοιχτών προτύπων και θα είναι διαθέσιμα στην απρόσκοπτη πρόσβαση (από ιδιώτες, επιχειρήσεις και την επιστημονική κοινότητα) καθώς και θα συνοδεύονται από άδειες CC­BY για ελεύθερη χρήση από οποιονδήποτε.

2) Ποια μέτρα προτίθεστε να λάβετε προκειμένου να ενισχυθεί η συμμετοχή των πολιτών στην διακυβέρνηση μέσα από δράσεις πληθοπορισμού (crowdsourcing);

Με ανοιχτά ηλεκτρονικά δημοψηφίσματα. (1) Μη δεσμευτικά και γνώμης στην αρχή, στα πρότυπα της Πρωτοβουλίας Ευρωπαίων Πολιτών (με κάποιες τροποποιήσεις η εν λόγω διαδικασία ΠΕΠ είναι ήδη προτεινόμενη από την ΕΕ για χρήση σε εθνικό επίπεδο κρατών­μελών και θα μπορούσε να θεσμοθετηθεί μια ανεξάρτητη αρχή για να την εφαρμόσει) (2) και σε δεύτερη φάση με την αναγκαία αλλαγή του νόμου 4023/2011 (ΦΕΚ 220, 24/10/2011, ν.4023/2011), έτσι ώστε η διενέργεια του δημοψηφίσματος να γίνεται ηλεκτρονικά (για οικονομικούς και πρακτικούς λόγους) και η δυνατότητα πρότασης ή δημιουργίας δημοψηφισμάτων να μην περιορίζεται μόνο στην Ολομέλεια της Βουλής. (3) και μετέπειτα σε διαδικασίες «e­δημοκρατίας». Διαδικασίες δηλαδή όπου οι πολίτες θα έχουν δυνατότητα να συνδιαμορφώνουν νομοσχέδια τα οποία να κατατίθενται προς ψήφιση. Η εφαρμογή των θεσμικών ρυθμίσεων για την ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στην διακυβέρνηση θα μπορούσε να ξεκινήσει πρώτα από την τοπική αυτοδιοίκηση με ηλεκτρονικές διαδικασίες τύπου "Έξυπνης Πόλης" (βλ.πρόγραμμα PEOPLE ή fixmystreet). Μετά την απαραίτητη εξοικείωση των πολιτών με τέτοιες διαδικασίες συμμετοχής τους, σε έναν χρονικό ορίζοντα 3~4 ετών, εφαρμογή σε πανεθνική κλίμακα μέσα από portal τύπου ERMIS (ως πλατφόρμα εισόδου/ταυτοποίησης των πολιτών) σε δεσμευτικά ηλεκτρονικά δημοψηφίσματα (τύπου ΠΕΠ). Κάτι τέτοιο θα απαιτούσε να αρθούν οι περιορισμοί που υπάρχουν στο νομικό πλαίσιο που υπάρχει σήμερα καθώς και να θεσμοθετηθούν κατάλληλα όλες οι διαδικασίες για τα ηλεκτρονικά δημοψηφίσματα.

3) Πώς πιστεύετε ότι το ανοιχτό υλισμικό (hardware) και οι ανοιχτές μέθοδοι κατασκευής (open fabrication) μπορούν να συνεισφέρουν στην αναδιάρθρωση του παραγωγικού μοντέλου της χώρας;

Στην σύγχρονη εποχή είναι ευτύχημα τα ανοιχτά υλισμικά (open hardware) να είναι εφάμιλλα και σε πολλές περιπτώσεις ανώτερα σε σχέση με αυτά των εταιριών και των κλειστών πατεντών. Η ανάπτυξη ανοιχτών μηχανισμών και εργαλείων δίνει την δυνατότητα στον ίδιο το χρήστη να το αναπτύξει και να το προσαρμόσει σύμφωνα με τις ανάγκες του ίδιου ή με το σκεπτικό που θα διευκόλυνε τον μέσο χρήστη (DIY do it yourself). Αυτό βοηθάει στην μείωση του κόστους παραγωγής και λειτουργίας καθώς μαζί με τις δυνατότητες που ενδιαφέρουν άμεσα δεν "φoρτώνονται" άχρηστα για την συγκεκριμένη χρήση ή ακόμα και επισφαλή σε επίπεδο ασφάλειας χαρακτηριστικά και δυνατότητες. Η υπάρχουσα γνώση καθώς και οι προοπτικές της θα πρέπει να ενσωματωθούν στην ύλη που διδάσκεται στα πανεπιστήμιά μας και να δοθεί η δυνατότητα ανάπτυξής της μέσα από μεταπτυχιακά και διδακτορικά προγράμματα, τα αποτελέσματα των οποίων θα αποτελούν κοινό κτήμα. Οι επαγγελματίες των χώρων όπου μπορεί να εφαρμοστούν αυτές οι μέθοδοι θα πρέπει να ενημερωθούν μέσα από σεμινάρια και από την διαρκή επιμόρφωση των συμβούλων των κλάδων τους. Ένα παράδειγμα μπορεί να είναι η ενημέρωση των Γεωπόνων για το ανοιχτό υλισμικό που επιτρέπει την κατασκευή αγροτικών μηχανημάτων με ελάχιστο κόστος, χωρίς να επιβαρύνει την απόδοσή τους. Φυσικά θα πρέπει να προωθηθεί και η θεσμική θωράκιση ώστε τέτοιες μέθοδοι να μπορούν να εφαρμόζονται νόμιμα και με ασφάλεια. Η «ανοικτότητα» στα πρότυπα αποτελεί θέση μας από την δημιουργία του Κόμματος Πειρατών.

4) Ποιά μέτρα θα λάβετε για την ενίσχυση των δεξιοτήτων σε σχέση με τα ανοιχτά δεδομένα, πρότυπα, λογισμικό και υλισμικό στην εκπαίδευση όλων των βαθμίδων συμπεριλαμβανομένης και της επαγγελματικής εκπαίδευσης;

Ήδη υπάρχουν πολλά παραδείγματα (σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης) που θα μπορούσαμε να "μιμηθούμε". Ενδεικτικά αναφέρουμε τα παραδείγματα σε πόλεις της γειτονικής μας Ιταλίας, (City of Turin decides to ditch Windows XP for Ubuntu and €6m saving) και αλλού. Η σταδιακή αντικατάσταση πχ. της Σουίτας Γραφείου (κειμενογράφος, λογιστικά φύλλα, κτλ.) και του ιδιόκτητου λογισμικού (Λειτουργικό σύστημα και άλλες εφαρμογές) στην μηχανοργάνωση/μηχανογράφηση των δήμων (και αργότερα σε κάθε κρατική υπηρεσία) στην Ελλάδα, θα ήταν ένα θετικό πρώτο βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση. Απαραίτητο βέβαια είναι να δοθεί η ευκαιρία στους δήμους να δουν και να καταλάβουν το πόσο σημαντικό θα ήταν αυτό και από την πλευρά της εξοικονόμησης σημαντικότατων πόρων αλλά και για την αποδέσμευσή τους από τις εταιρίες ιδιόκτητου λογισμικού. Χαρακτηριστικά θα μπορούσε να προταθεί από την κεντρική διοίκηση, η σταδιακή αποδοχή των ανοιχτών προτύπων στα αρχεία και στις βάσεις δεδομένων για τις κρατικές υπηρεσίες. Επίσης σε κάθε διαγωνισμό δημόσιων έργων πληροφορικής να πριμοδοτούνται οι προτάσεις εκείνες που ενσωματώνουν ανοιχτά πρότυπα και ΕΛ/ΛΑΚ στην κατάθεση των προτάσεων τους.

5) Ποια μέτρα θα αναλάβετε για τη χρήση ανοιχτών προτύπων στο σύνολο των δημοσίων έργων πληροφορικής στη χώρα;

Ήδη υπάρχουν πολλά παραδείγματα (σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης) που θα μπορούσαμε να "μιμηθούμε". Ενδεικτικά αναφέρουμε τα παραδείγματα σε πόλεις της γειτονικής μας Ιταλίας, (City of Turin decides to ditch Windows XP for Ubuntu and €6m saving) και αλλού. Η σταδιακή αντικατάσταση πχ. της Σουίτας Γραφείου (κειμενογράφος, λογιστικά φύλλα, κτλ.) και του ιδιόκτητου λογισμικού (Λειτουργικό σύστημα και άλλες εφαρμογές) στην μηχανοργάνωση/μηχανογράφηση των δήμων (και αργότερα σε κάθε κρατική υπηρεσία) στην Ελλάδα, θα ήταν ένα θετικό πρώτο βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση. Απαραίτητο βέβαια είναι να δοθεί η ευκαιρία στους δήμους να δουν και να καταλάβουν το πόσο σημαντικό θα ήταν αυτό και από την πλευρά της εξοικονόμησης σημαντικότατων πόρων αλλά και για την αποδέσμευσή τους από τις εταιρίες ιδιόκτητου λογισμικού. Χαρακτηριστικά θα μπορούσε να προταθεί από την κεντρική διοίκηση, η σταδιακή αποδοχή των ανοιχτών προτύπων στα αρχεία και στις βάσεις δεδομένων για τις κρατικές υπηρεσίες. Επίσης σε κάθε διαγωνισμό δημόσιων έργων πληροφορικής να πριμοδοτούνται οι προτάσεις εκείνες που ενσωματώνουν ανοιχτά πρότυπα και ΕΛ/ΛΑΚ στην κατάθεση των προτάσεων τους.

6)θα στηρίξετε το ανοιχτό λογισμικό και την επέκταση των ψηφιακών κοινών στη δημόσια διοίκηση και ποιοι είναι οι τομείς προτεραιότητάς σας;

Θεωρούμε ότι το ΕΛ/ΛΑΚ, τα ανοιχτά δεδομένα και τα ανοιχτά πρότυπα είναι το τρίπτυχο πάνω στο οποίο θα πρέπει να οικοδομηθεί όλη η δημόσια διοίκηση. Και αυτό το τρίπτυχο είναι η προτεραιότητα μας για τον δημόσιο τομέα. Πρακτικά ένα κράτος βασίζεται στους πολίτες του, τα στοιχεία των οποίων αποτελούν την βάση για την λειτουργία του. Το εθνικό ληξιαρχείο θα ήταν ίσως από τις πρώτες εφαρμογές που θα θέλαμε να γίνουν στην χώρα μας. Πάνω σε ένα κοινό ηλεκτρονικό ληξιαρχείο θα μπορούσαν να βασιστούν όλες οι λειτουργίες του κράτους. Λειτουργίες όπως, φορολογία, κοινωνική πολιτική, ασφάλιση και συνταξιοδότηση, προνοιακή πολιτική, εξυπηρέτηση του πολίτη από τις δημόσιες υπηρεσίες ακόμα και οι εκλογικοί κατάλογοι, θα μπορούσαν να προκύψουν εύκολα αφού θα βασίζονταν σε ενημερωμένα στοιχεία για τους πολίτες από ένα εθνικό ληξιαρχείο μαζί με την επίσης εύκολη στατιστική ανάλυση με πραγματικά σύνολα ή τον προϋπολογισμό κόστους και αναγκών για τους πολίτες. Η πρόσβαση σε πληροφορίες που δεν θα περιέχουν προσωπικές πληροφορίες, όπως πχ. πόσοι Έλληνες πολίτες θα φτάσουν σε ηλικία συνταξιοδότησης κάθε χρόνο για την επόμενη πενταετία θα μπορούσε να βοηθήσει στην χάραξη πολιτικής για το συνταξιοδοτικό μας σύστημα για την επόμενη πενταετία που θα βασίζεται πάνω σε πραγματικά στοιχεία. Οι εφαρμογές που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν πάνω σε τέτοια έγκυρα στατιστικά σύνολα και παραμέτρους είναι απεριόριστες, τόσο για το ίδιο το κράτος και την διαχείρισή του όσο και για τους ιδιώτες και την επιχειρηματικότητα, σχεδόν σε όλους τους τομείς.

7)θα υπάρξουν στοχευμένες δράσεις για την ενίσχυση διαφορετικών πτυχών του ανοιχτού (π.χ. δεδομένα, λογισμικό, διακυβέρνηση, υλισμικό κλπ) στο νέο ΕΣΠΑ;

Ένας από τους κύριους άξονες του ΕΣΠΑ (βλ. Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) 2014­2020) είναι ο εκσυγχρονισμός και η συμπλήρωση των υποδομών πρόσβασης και η βελτίωση της θεσμικής επάρκειας και της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης και της τοπικής Αυτοδιοίκησης Το Κόμμα Πειρατών Ελλάδας δεν έχει ακόμα το εύρος και τις δυνατότητες να εφαρμόσει στοχευμένες δράσεις. Οι αρχές και οι θέσεις μας όμως στοχεύουν στην ενίσχυση της ανοιχτότητας τόσο στον δημόσιο τομέα όσο και στον ιδιωτικό. Μπορούμε όμως να προτείνουμε. Το τι συμπεριλαμβάνεται σε ένα ΕΣΠΑ απαιτεί σοβαρή τεκμηρίωση και καθορίζεται από τις ανάγκες ανά τομέα. Με την μείωση των δημοσίων επενδύσεων, έγινε ακόμα πιο επιτακτικό να στοχεύσουμε τις δράσεις σε τομείς που αυτή τη στιγμή μένουν πίσω. Οι προτάσεις μας είναι:

1) Ερευνητικά/αναπτυξιακά προγράμματα στην γεωργία και την κτηνοτροφία, μπορούν να επωφεληθούν απο το ανοιχτό υλισμικό και τα ανοιχτά δεδομένα. Η μείωση κόστους παραγωγής που μπορεί να επιτευχθεί θα κάνει ελκυστική την επένδυση στην γεωργία, και ταυτόχρονα θα δώσει ώθηση στον κατασκευαστικό κλάδο. (Νέο ΕΣΠΑ: 1.1.1.1 / 1.1.1.2)

2) Εκπαιδευτικά προγράμματα για επαγγελματίες που θα καλύπτουν τον κύκλο εργασιών σε βασικά είδη επιχειρήσεων με την χρήση ανοιχτού λογισμικού.

3) Εφαρμογή τηλεμετρίας με ανοιχτό λογισμικό και ανοιχτά δεδομένα στις δημόσιες μεταφορές σε επίπεδο νομού και δήμου σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

4) Επέκταση της πύλης Ερμής για την συνεργασία όλων των υπηρεσιών του Δημοσίου Τομέα και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με πλήρη εφαρμογή ηλεκτρονικής υπογραφής, πιστοποίησης εγγράφων και σταδιακή κατάργηση των εκτυπώσεων με αντικατάσταση τους σε ηλεκτρονικά αρχεία (πχ. όπως εφαρμόζονται τα ηλεκτρονικά παράβολα). Σταδιακά θα πρέπει να καταργηθεί/αντικατασταθεί οτιδήποτε σήμερα απαιτεί εκτύπωση σε χαρτί. Όπως έχει γίνει με την Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και το taxis. Κάθε πολίτης θα μπορούσε να έχει μια ηλεκτρονική θυρίδα για τις συνδιαλλαγές του με τον δημόσιο τομέα. Όλα τα έγγραφα που απαιτούνται (πιστοποιητικά, κτλ.) να αποκτήσουν ηλεκτρονική μορφή και η διακίνησή τους να γίνεται με ηλεκτρονικό τρόπο. Χρειάζεται ο πολίτης κάποιο έγγραφο από μια δημόσια υπηρεσία; Τοποθετεί μια αίτηση στην ηλεκτρονική του θυρίδα (επιλέγοντας από έτοιμες λίστες το έγγραφο που θέλει) και η κατάλληλη υπηρεσία παραλαμβάνει και διεκπεραιώνει την αίτηση του, το παραγόμενο ηλεκτρονικό πιστοποιητικό τοποθετείται στην ηλεκτρονική θυρίδα του πολίτη και πλέον αυτός μπορεί να το προωθήσει (πάλι ηλεκτρονικά) όπου χρειάζεται. Αυτή η διαδικασία θα καταργήσει σταδιακά όλη την γραφειοκρατεία και τις άσκοπες φυσικές μετακινήσεις των πολιτών από υπηρεσία σε υπηρεσία. Σε περίπτωση που ένα ηλεκτρονικό έγγραφο πρέπει να εκτυπωθεί, αυτό θα μπορούσε να σταλεί και με κανονικό ταχυδρομείο στον πολίτη έπειτα από σχετική αίτηση του (αν δεν διαθέτει ο ίδιος εκτυπωτή). Τα ΚΕΠ (Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών) θα μπορούσε να είναι τα "one stop shops" μεταξύ πολίτη και δημόσιου τομέα. Σε αυτά οι πολίτες θα διεκπεραιώνουν όλες τις συναλλαγές τους με τις δημόσιες υπηρεσίες, στις περιπτώσεις που δεν διαθέτουν υπολογιστή, σύνδεση στο διαδίκτυο και εκτυπωτή. Όλη αυτή η διαδικασία θα προωθήσει την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, μειώνοντας ταυτόχρονα, το κόστος λειτουργίας, τον χρόνο εξυπηρέτησης και την ταλαιπωρία των πολιτών. Σήμερα το ίδιο πιστοποιητικό (πχ. γέννησης) εκδίδεται ξανά και ξανά, ενώ θα μπορούσε να εκδοθεί μια φορά και να υπάρχει στην ηλεκτρονική θυρίδα του πολίτη διαθέσιμο προς κάθε χρήση. Τα πιστοποιητικά που χρειάζονται επανέκδοση για την επικαιροποίησή τους, θα εκδίδονται ταχύτατα χωρίς να χρειαστεί ούτε ο πολίτης αλλά ούτε και η ανάλογη υπηρεσία/υπάλληλος να ξοδέψουν χρόνο για την έκδοσή του. Με την καθολική εφαρμογή ενός τέτοιου συστήματος και με την πάροδο του χρόνου, θα απαλείφονταν όλη η γραφειοκρατεία (το γνωστό σε όλους χαρτοβασίλειο). Βασικό κομμάτι για αυτή την διαδικασία είναι βέβαια και η ηλεκτρονική αρχειοθέτηση με την ψηφιοποίηση των σημερινών αναλογικών αρχείων (ληξιαρχεία, δημοτολόγια, αρχεία δημόσιων υπηρεσιών, κτλ.)